Eski Mısır’ın sembolü haline gelen “lanetli” Tutankhamun hakkında az bilinenler
Yüz yıl evvel 4 Kasım’da, firavun Tutankhamun’un mezarı keşfedildi. Mısırlı emekçiler bu son derece güzel gizlenmiş mezara giden basamakları buldular. Bu arkeolojik hafriyat, Carnarvon’un 5. Earl’ü George Herbert‘in himayesinde İngiliz Mısır bilimci Howard Carter tarafından yönetildi.
Mezar eski zamanlarda soyulmuş olmasına rağmen, orijinal eserlerinin çoğuna dokunulmamıştı. Keşif, eski Mısır’ın maddi kültürüne dair inanılmaz görüler sağladı ve ayrıyeten bu eski uygarlığın üst sınıfının ayinleri ve hayat usulleri hakkında daha derin bir anlayış sağladı.
Tutankhamun artık eski Mısır’ın sembolü haline gelmiş durumda. Kısa hayatı ve saltanatı, Tutankhamun’un babası Akhenaten tarafından dayatılan güneş ilahı Aten’e odaklanan kısa proto-tektanrıcılığın ardından Mısır’ın çok ilahlı bir dine (birçok tanrıya ibadet edilen) dönüşünü gördü.
Sekiz ya da dokuz yaşındayken, halefi Ay’ın vezirliği altında firavun oldu. Sadece on yıl sonra, muhtemelen genel sağlık durumunun kötü olması, bir bacağının kırılması ve ciddi bir sıtma enfeksiyonunun sonucunda hayatını kaybetti.
Lanetler gerçek olmasa da, efsanevi Tutankhamun’un laneti, İngiliz gazeteleri ve öbür batılı kaynaklar tarafından uydurulduğu için daha da uydurma. Mezarda, müsaadesiz girenlerin lanetlenmesiyle ilgili hiçbir şey yazmıyor. Bu olay, Carnarvon’un 5 Nisan 1923’teki trajik vefatından sonra ortaya çıktı. Lakin Carnarvon, yanağındaki sivrisinek ısırığını keserek açmış ve enfeksiyon kapmıştı.
İngiliz gazeteleri, mezarın lanetlendiğine dair sansasyonel öyküler paylaştı, hatta lanet için bir metin oluşturacak kadar ileri gitti. Earl ile ilgili bir bilimsel makale, doğaüstü hiçbir şeyin olmadığını gösterdi ve öbür bir çalışma, mezarda çalışan insanların ortalama hayat beklentisinin o vakit için büsbütün olağan olduğunu gösteriyor.
Carter, lanetin saçmalık olduğunu ve bir Mısır bilimcinin hislerinin dehşet değil, hürmet ve huşu olduğunu söyledi.
Carnarvon’un ölümü, Carter ile Mısır hükümeti arasında, mezara erişimi kimin kontrol etmesi gerektiğine bağlı olarak gerginliğe yol açtı. Bu gerginlik, Carter’ın 1924’ün çoğunda mezar üzerinde çalışmayı bırakmasına bile yol açtı. Sonunda, mezardaki eserlerin çoğu Kahire’deki Mısır Müzesi’ne taşındı. Kazı sponsorlarının pek çok eseri aldığı o sıralarda, bu standart bir uygulama değildi.
Ancak, görünüşe göre Carter birkaç şeyi almış olabilir. Bu yöndeki söylentiler bir asırdır devam ediyordu. Birkaç ay önce araştırmacıların, onu hırsızlıklarla ilişkilendiren mektuplar bulması ile beraber bu konuda kanıtlar da ortaya çıkarıldı. Mezardan çıktığına inanılan 18 parçanın tamamı artık Mısır’a iade edildi.
Göktaşından yapılmış hançer
Mezardan çıkan hazineler inanılmaz olsa da, sözün tam manasıyla bu dünyanın dışında olan bir kesim bulunuyor. Göktaşından yapılmış demir bir hançer.
Bu eser epey etkileyici ve eski Mısırlıların “gökten gelen demir”i gösteren özel bir hiyeroglifleri var. Bu, gökten orta sıra demir modüllerinin düştüğünü bildiklerini, birebir vakitte düştüklerini gördüklerinde onları takip ettiklerini ve onlarla bedelli objeler ürettiklerini gösteriyor. Bütün bunlar, batı kültürlerinin birebir olayın farkına varmasından yaklaşık 2.000 yıl evvel gerçekleşiyordu.
Ensestte Targaryen’lere rakip olabilir
Mısır’ın 18. hanedanı, gerçekleşen ensest ölçüsü konusunda G.R.R. Martin’in Targaryen’lerine rakip olabilir.
Tutankhamun’un babası Akhenaten, Nefertiti ile evliydi. Nefertiti, bir zamanlar Tutankhamun’un annesi olarak kabul ediliyordu, lakin yapılan genetik tahliller, gerçek annesinin Akhenaten’in adı bilinmeyen ve “Genç Hanım” olarak anılan kız kardeşi olduğunu gösteriyor.
Tutankhamun, üvey kız kardeşi Ankhesenamun (Akhenaten ve Nefertiti’nin kızı) ile evlendi ve evlilikleri sırasında iki kızlarını kaybettiler. Öbür halefleri yoktu.
Howard Carter, Tutankhamun’un büyük olasılıkla kasıtlı olduğuna inanılan bir şekilde penisi erekte olarak mumyalandığını bildirdi. Carter ve anatomist Douglas Derry tarafından yapılan inceleme sırasında, penis ve vücudun diğer kısımları kırıldı ve 1968’deki bir muayenede mumya birinci CT taramasından geçtiğinde yoktu.
Firavunun bedeni, Osiris’in onuruna olduğuna inanılan koyu siyah reçineyle kaplandı. Osiris, doğurganlık ve yeniden doğuşla ilişkilendirildiğinden dolayı, ereksiyon halindeki penis, eski tanrıyla bağlantılı firavun için başka bir uğurlu sembol olabilir.
Tutankhamun’un kalıntıları artık orjinal mezarına geri götürüldü ve büyük onarım çalışmalarından sonra bir defa daha dinlenmeye bırakıldı. Mezarın kendisi mükemmel görünüyor ve firavunun son dinlenme yerine saygılı olacak ve bu keşfin temsil ettiği inanılmaz bulguyu koruyacak biçimde yapılandırıldı.